Tuesday 3 April 2018

MAY THLA
Er. Chhungpuia Renthlei




A hmel han en mai chuan  Mizo Christian Hmasa ten Bible an lehlin laia tirhkah atana  an lo hman hrep tawh ang maia Hmel ngaihno bei lo,  Pastor  tam zawkin a  U en a an en,  U tpa  hial pawh mahni sa sehna mual mualah  mawlmang takin mawngvawm ba ang maiin a phe sek tih thawm han hriat meuh chuan thlasik khawvawt a zova, Upa leh ruhseh benvawn nei ho pawhin  Zalenna hun an rawn hmang ve a ni tih  hai rual a ni mawlh lo. Engdang vang a ni lo ve, MAY thla  rawn inher chhuah leh vang ani zawk e.!     May thla hi  a hrechiang chuan  Tlumte-a thlir  taka thlirin  nghakhlel takin  an hmuak thin a ni ber mai.  May thla   chanchin  tha hi  Mathaia  khan  Bible ah ziak  ve kher mah suh se,   Greek Mifing leh   kohhran hruaitu  hmasa ho  thahnem tham tak te chuan   Bible aia chhah zawk leh lian zawk khat tlatin  an lo thairang  del dul mai zu nia le !  

May thla   hi  thlasik khawvawt  lutuk um bo va, malsawmna  ni eng mawi tak maia Thlai thar  leh pangpar mawi tak taka  than chhuah tirtu  Roman pathiannu ( MAIA godness )  hming chawia sak a ni. May  tih hi Latin tawng  a nia , a awmzia  chu   punna emaw   thanna  (increase or growth)   a ni. May thla chhin chhiahna ( symbols ) pangpar  atan  hawthorn leh Lily hman ani a,  Sava ah Emerald a ni  bawk. Malsawmna lam hawi vek  may thla hian a ken avangin  hmanlai  Romans  mite chuan  an pathiannu  Maia' chawimawi nan  1st may hi  an  hmang thin a,  hei mai  duhtawk lovin  15th  May   ah an pathiannu hi an chawimawi leh thin. Hun leh ni tge liam zelin Romans pathiannu chawimawina ni atan  hman ni  tawh lo mahse,  Vawiin ni thleng hian khawvel pumpuiah 1st may hi MAY DAY  tiin kan la hmang chhunzawm zel zawng anih hi.



Tunhma Roman calendarah chuan  May thla hi  kumkhata thla pathumna ah dah a ni a, March  hi  pakhatnaah a awm daih thung. (ie. March, February, May … ) .Hun leh ni te arawn in her liam zela, roman ho chuan  January  thla pakhatnaah dahin may thla chu panganaah an sawn thung a, Hetianga an tih danglamna chhan pawh hi  Kumkhat chhunga sik leh sa  that pangngai hun lai, thlai  leh pangpar than chhoh hun lai leh kumtin ni 31 awm reng theihna an duh vang a ni ber mai. Vawiin ni thlengin khawvel pumpuiah panga naah a awm ta zel a, thla khata ni awm tam thei ber ni 31  a nei ziah bawk.  

Awle, a bik takin North Temperate Zone ah Kum khat chhunga thla awm zingah tunhma chuan May thla hi  sik leh sa nawm hun lai ber leh  khawvel hmel mawi hun lai ber a ni thin,   Khur zawih zawih khawpa   kut ti vawttu vur tlang  an tuirala, Thlasik  khawvawt thip vur mai  chuan khawvel a  mangtha a,  Pangpar leh thlai hnah ten Siamtu Pathian an rawn chawr no tana, Khawlum nunrawng tak a la rawn inherchhuak si lo,  tlangtin mual tin an hring  nghulh a ni ber mai. May thla nghakhlel taka thlirtu tan chuan  ni 29 lek khawvel  lei lung mawina han chen chu a kham awm loh reng a ni. Ngaiteh,  heti hi a ni a,  lir nasa takin a nghing lo, thlipui pawh a tleh bawk hek lo mahse,  May thla chu nunrawng taka pawngsualin a awm a, a mawia leh nawmna a lo thamral ta. Tunge  nunrawnna talhtum lek tu te chu le ? Tudang an ni lo, Keini hringfa te hi a lawm khawvel kalphung her danglama   may thla nawmna leh mawina pawh ti chul tu chu le. Tunhma   ramsate tuallenna buannel ram dai lo ni thin ah te  Industry  khawl lian tak tak   kan bun tak fer fur a, Tiau chhumin a bawh chiai chiai thin  ramngaw te kha tunah chuan  Fimkhur loh vang leh  tihluih vang liau liauva kang mei chhuak in a tuam sen zuai zuai kum tin ta. leh a nih hi. Ramngaw kan tih che reu nasat tak em avangin Kum 2010 kan han chuan kai meuh chuan May thla , sik leh sa nawm hun lai ber leh  khawvel hmel mawi hun lai ber ni thin khan  nawmna reng a nei ta lo, a mawina leh ropuina ten kohkir rual lohvin   mual min liam san  ta anih hi. Pu RC Khuma kutchhuak thuam famkim nena  inbela  Inneihna leh khawmpui liana han tel ve chang te hi chuan May thla zawng    duhai chuan  a lum tawh mah mah niin alang. Eden huanah khan Pi Euvi leh Pu Adama te khan  huan laia thei kha lo ei ta lo pawh ni se, Thing leh mau leh kan chenna leilung kan pawngsual avang hrim hrim pawh hian  Eden huan atang mai pawh nilo, Khawvel atanga  hnawhchhuah  hi kan  phu hliah hliah  in ka hria. Ka pu K.L Lian,  tul lova ramngaw leh nungcha ti chereu tu te hian nungcha chauh  an hnawt bo lo, lunglenna pawh an hnawtbo vekin ka hria,  an tihchhiat let thum zel thing leh mau phun leh  turin han Convict hmiah miah mai la ka ti hle mai ! 

Engle khawle, ramhruaitu te pawhin an Lalthuthleng an kiansan tawh hnu pawhin mipui te zah leh ngaih pawimawh an la hlawh tho ang hian,  May thla pawh hian tunthlengin  mite thinlungah  malsawmna leh  ngilneihna  chi ala tuh reng a, khawvel ram ropui zawk USA,  British  , Germany e.t.c  te chuan May thla hi an la ngai pawimawh em em  a,  inneihna ni , thatni hun atan  an hmang nasa em em a ni. Keini  India ram pawhin  Kutni vangthla pawimawh tak tak  neihna hunah kan la hmang  bawk.  Mizoramah ngei pawh   May nikhat  hi May Day tiin Holyday ah kan la hmang hram hram zawng anih hi.
           
Mizoramah  May thla  a rawn inher  tan chauhva khaw lum lutuk kan tuar fo mai hian ngaihtuah a ti thui hle mai. Ei leh bar lama khawsak  awlsam kan duh avangin  nitin zan tin ramngaw kan hala, thing kan kit a. May thla  tinuamtu  tur ten famkhua min lawi san kum tin ani ber mai. Inkalpawhna tha zawk kan duh avangin  Nungcha te tuallenna Buannel ramdaiah Alkatra  kan chhuang khu vut vut mai te hian kan lung lai a chhun na zo mawlh si lo . Kan chenna  Zoram nuam tia  bang lova kan sawi thin ngeiah Cooler, Air Conditioner, Fan leh boruak tihvawhna khawl hrang hrang  nen kan chenna in leh Office te thuam a lo tul ta. Keini aia  khawvel finna nei tlem zawk  Kan pi pu te khan mawl mang takin Thing leh mau an enkawl laiin keini mifing leh changkang zawk ten lainatna tel miah lovin ramngaw kan pawngsual nitin a ni ber mai. “ Tunlai hmanraw changkang ber ber te nena Fing tak leh  remhre taka ramngaw tih chereu ai chuan  hmanlai hmanraw mawlmang tak nena rem hre vak lo va ramngaw humhalh hi kan ram in a la mamawh fe zawkin ka ring tlat” . Hawh u,  Tui baw  tawh hnu chu lak let rual lohvin he leiah lo tham ral thin mahse, May thla mawina leh  duhawmna  ti thar leh turin  Kan chenna  mizoram zim te hi duat takin enkawl thar leh ila, ramngaw leh nungcha te  I humhalh zel ang u. Tichuan, May thla malsawmna  leh mawina  te chu tunhma aia nasa in  Roman pathiannu  ni lo, Kan Pathian ngeiin  min   rawn thlen leh anga,ei leh barah mai nilo, taksa hriselna thar dawngin, tar kun kup bih thleng ngal fima dam thei turin malsawmin kan awm dawn zu ni a!  



No comments:

Post a Comment