Monday 2 April 2018

IT HMASAWNNA DALTU THENKHAT TE                    
Er. Chhungpuia Renthlei

Sawrkarin a ngaihtuah tawk loh vang
Mipuite lam atanga nawrna a awm lemlo a nih vang pawh a ni maithei a, sawrkar pawh hian a ngaihtuah lutuk lo niin a hriat theih. Tin, sawrkar chhungah mut mawh hnar mawha nei an awm lem loh vang pawh a ni maithei.  Andhra Pradesh kan hria anga, an khawpui Hyderabad chu India rama technology lama sang ber pawl a ni tih kan hria. Mipui tamtakin sawrkar dawrna awlsam tak an nei thei a, e-Seva phei chu India rama lar a ni. An hlawhtlinna chhan ber chu an Chief Minister hlui Chandrababu Naidu a ni. IT hi Department hrang hrang khawih thil a ni tih a hrechianga, amahin IT lamah thiamna neilo mahse mipuite tan ading tlat a, hruaitu berin a ngaih pawimawh miau chuan a hnuaia minister leh sawrkar hnathawkte pawhin tipuitling turin nasa takin hma an la mai a ni.

Hma lak dan tur hriat loh vang: Kan sawrkar hruaitute’n IT lama hma lak chu an duh viau maithei. Mipui an nih laiin mipuite harsatna tam tak pawh an tem ve ngei anga, awlsam zawka tihdan a awm em tih pawh an ngaihven viau pawhin a rinawm. Chutihlaiin anmahniin hma han lak tan dan an hre mai lo thei bawk ang. Hetianga hma han lak dawn chuan IT lama thiam em em a ngai lova, tumna tak tak nen mithiam zawkte a biakrawn mai theih a ni. Tin, Department of ICT a lo awm tawh bawk nen duh tak tak se chuan hmalak dan tur chu a hriat theih mai chuan a rinawm.

Thil inthlak tur hlauh vang:
Mi reng rengin kan hlauh thin chu thil inthlak tur hi a ni. Thil a inthlak chuan kan hriat ngailoh thil a rawn awm dawn a, a tha dawn nge tha dawn lo tih kan hre thin lo a, tin, buaina a rawn hrinchhuah kan hlau hle thin bawk. Chutiang bawkin IT han hmang thut dawn ta ila inpeihlo tam tak chu kan la awm a rinawm.British hunlai kha a rei tawh viau a, mahse kan sawrkar hian  British hunlai a mi engemawzat kan la hmang si. A chhan ber nia lang chu kan sawi tak – thil inthlak hlauhna hi a ni. Sawrkar hnathawk senior te leh policy makers te hian  thil thar zir kan peih loh vang tein hmasawn tura thil inthlak pawh kan hlau viau zel a nih hi. A tlangpuiin kum lama naupang zawkte hian thil tha zawk neih tumna an nei a, upa lam deuh te erawh chuan ‘A ngai renga a buai loh chuan a tawk’ kan ti thin. Upa lam te hi sawrkarah chuan thutlukna siamtu an lo ni si a, kan kaldan a tha zawnga thlak tura ke pen kan la harsat phah ni pawhin a lang a ni.


Mipuite’n kan la hriat tawk loh vang:
Mipuite hi sawrkar neitu kan nih angin kan chantur kan hriat tawk loh chuan sawrkarah pawh kan ngen ngamlo thin a ni. Mipuite lam atanga nawrna a awm lem loh chuan sawrkar lam atang chuan a pangngaia kal mai chu duhdan a ni thei bawk. Tun ai hian mipuite zingah ‘awareness’ tam se chuan nilenga chhiah pe tura intlar te, sawrkar hnathawkte’n an nawm an maka min chhaih kual vel te hi lungawi loh nachang kan hria

anga, sawrkar hnenah pawh kan thlen ngeiin a rinawm. Sports lama nasa taka hma kan sawnna chhan leh sorkar pawhin sum leh pai a sen nachhan chu mipui ten kan  sports kan duh  vang a ni. Sorkar tan chuan mipui duh tihhlawhtlin hi an tum ber ani si a. IT pawh hi mipui hian thinlung takin ngai pawimawh ila, sorkar hmalakna thlawp tlat bawk ila a lawmawm khawp ang. Tunah hian IT lamah sorkar in nasa takin hma a la meka, sum leh pai tam tak a seng tawha, a seng mek a, a la seng zel dawn si a. IT lama Sorkar hmalakna hi chak zawka a kal zel theih nan mipui te hian  theih tawpa tan kan lak ve a ngai. India rama awm kan ni a, India chu inthlang ram a ni a, roreltu te chu mipui thlan an ni si a. 

No comments:

Post a Comment