Wednesday 15 March 2017

SKILLED WORKFORCE

SKILLED WORKFORCE         
Er. Chhungpuia Renthlei. NIELIT- Aizawl

Mizo ten tihdan phunga kan neih ziah thin, thusawi leh ziah dawn apianga thuhma han neih duah mai te hi  tha leh tangkai viau thin mahse,  Hnathawh leh Insual dawn apianga exercise lak a remchang ziah lemlo ang deuh hian  achang hi chuan a remchang chiah lemlo thin. Pu tirhkoh pawla’n  Thil tha zawng zawng tih kan tan a thiang a, mahse a rem vek lo a tih ang deuhin tun tumah pawh hian  thuhmahruai neih hi  thil tha tak,mahse kan tihrem chiah lo zingah  kan telh anga, thu hmahruai nei lovin  tlangval senior nupui neih  lawi that zan hmang angin  pehhel kual lovin  kan tihturah  bur nghal chat kan tum ang.
Mahse, hei  thuhmahruai neih kan tum loh thu  pawh contractor  chawlhni zing tawngtai thuchham ai mahin atam leh lawi si chu anih hi maw le! Thuhmahruai neih remchan loh zia sawi ringawt pawh hian phek khat lai kan awh thei tak tak dawn avangin kan sawi ta sa sa, thuhmahruai tlem nei leh law law mai ang.Ni e, kan Lalpa kum chhiara kumin 2016 Nikir thla (June)  ni khat  behliang mun hun vel khan he magazine  zahawm taka thuziak ve tura min sawm turin kan hotu fel tak tak te  NIELIT, zuangtuiah   an rawn vang vang mai a. Ka lawm hle mai. He Magazine hlawhtlin nana theih tawpa beitu, anni hialin kei tehlul min rawn sawm chu revival speaker  thenkhatin  inhlan tura sawmna an siam ve ngawt ai chuan ka thinlungah a tla na zawk ni ngei tur  a ni, hei kan thuhmahruai  tawifel deuh duah i chhiar tak hi !    
   
Aw le, Skilled workforce  chu “Hnathawk tlak tak taka  thiamna nei te hi an ni” tiin nilai zan ni chiah lo mahse, han nilaizan thupui hawn pawp mai ang aw!
Kum 2014 a Red Ford-a India independence day lawm tura mipui pung khawm hmaah prime minister Narendhra Modi chuan, “ Khawvel hian Skilled workforce  a mamawh a, India pawhin ‘skilled workforce’ a mamawh a ni,” a tiin uar takin a sawi. Chumi atana  India sorkar laipui hmalakna langsar tak mai chu ‘Skill development’  hi a ni.
Skill development-in a tum ber chu thalai  manhla taka chhawr dan buatsaih a, an theihna leh thiamna (Skill) tihpun  a ni. Hna chi hrang hrang hlawk zawk leh tha zawka thawk thei tura inzirtir hi a ni ber Lehkhathiam sang ringawt hian hna an thiam kher lo a, kut themthiam tak hian hisap an nei tha bik kher lo a, tharum ngah na zawng an thawk sawt kher lo bawk.
Hnathawk tha tur leh thawk hlawk tur chuan a thawktute thiamna leh finna tihpun a ngai a, uluk taka zirtirna pek a ngai. Hei hi skill development-in a tum chu a ni. Tunlai khawvel hmasawnna a chak em avangin hnathawhna hmanraw thar leh tih dan thar tha zawk a lo chhuak zel a ni ber mai. Heng hmanraw hmang thiam tura inbuatsaih a, training na  mumal tak hnuaia inzirtir atul avangin keini pawhin ITI  hial kan nei ve ta anih hi.

Kum tin mai Matric-a a titha deuhten PU/Cl-XI & XII ah Science leh Commerce an la a, abak zawng Arts stream-ah an inbeng khawm nguk thin.Thiamna tak tak neilova BA,MA zir chhuak  kan pun zel avangin ei zawnna tlak hna mumal thawh a har ta. Thalai hna thawh tur nei lo an tamna hmun a piangah sualna a pung duh lehnghal. Kan zoram thlaite khawvela zu, ruihhlo leh sualna pung zel te hi  Gospel camping leh JAC hmanga tihrem chi a nilo. Kan thalai te nun siamthatna hmanraw pawimawh ber chu an hnathawk tlaka Vacational traning trade hrang hranga an tuina trade a an thiamna tipung a, skilled workforce ni thei tura chherchhuah a, an phak tawk ang zela eizawnna tlak hnathawh tur siam sak hi a ni zawk. Zirlai ten lehkha kan zir chhan ber chu  ei zawnna tlak sum lalut thei tura sorkar, leh company a thawh emaw, private a sumdawn a ni. Heivang hian kan zoram  han thlir hian thalai te tan  sum thawh chhuahna awlsam tak, technician education lam hawia,  Skilled workforce  lama rilru kan her a hun hle mai.

Infiamna hmunhma tha kan sorkarin a buatsaih te hi  thalai  te lawm zawng chu a ni mai thei. Kan thil tuipuite hi kan mamawh ber an ni fo lem lo an tih angina, uluk taka ngaihtuah erawh chuan heng te  hi tuipui viau mah ila mizo thalaite mamawh  a ni ber lo. Mizo thalai tam zawk te  mamawh ber zawk chu eizawnna  anih tlat vangin  kan sorkar pawh hian ram hmasawnna hawi zawnga ke a pen tak tak dawn chuan skilled development hi  thupui bera a neih a ngai ta.  




No comments:

Post a Comment