Saturday 30 January 2021

OCTOBER 1969 KHA!
Er. Chhungpuia Renthlei

Internet khawvel ah chuan October 29, 1969 kha theihnghilh chi a ni mawlh lo. University of California,Los Angeles (UCLA) professor Leonard Kleinrock leh a zirlai computer programmer Charley Kline te chuan Kha mi zan dar 9 khan computer programming zirlai Charley Kline-a chu University of California, Los Angeles (UCLA) Boelter Hall Room 3420 ah SDS Sigma 7 computer ah research pawimawh tak an buaipui a. An awmna atanga 400 miles lai a hla Los Angeles, Stanford Research Institute a Bill Duvall computer hnenah message thawn an tum ruh hle. A hlawhtling anih ngat chuan khawvelah thil thar apiang dawn tlat tih a hre chiang nasa mai si a.
 
Tichuan, Computer network hmanga khawvel a hmasa ber ni turin message tawite "login" tih thumal tawi te thawn an tuma. An thawn thei anih ngat chuan hmun hla taka awm computer nen an inbe pawp thei dawn a ni. Leonard Kleinrock-a chuan Charley Kline chu a han type tir a, "lo" tih thumal a type zo hman chiah tihin computer a chhe ta tlat mai le. Kline-a chuan computer a han reboot leh la, darkar 1 zet an nghah hnu ah a thawh hnihna a tan a han bei leh ngar ngar a, vanneih thlak takin zan dar 10:30 ah chuan "login" tih thumal chu an thawn thei ta. 400 miles zet a hla aawm Stanford Research Institute a computer ah an va in login thei ta.

Internet innghahna ruhrel pawimawh tak ARPANET( Advanced Research Projects Agency Network) chu a rawn piang chu ani ta der mai.Tichuan, Internet a thumal type hmasak ber chu "lo" tih hi a lo ni ta. Internet a message thawn hmasa bertu chu Charley Kline-a a niin, UCLA chu khawvela internet khawih theihna (Internet node) hmasa ber a lo ni ta bawk.

Tunlaia internet kan tih mai ARPANET hi Advanced Research Projects Agency (ARPA) funding hmanga United States scientific research atana kum 1958 a din a ni. A tum ber chu data network hmanga computer scientists ten an mahni computer atanga midang computer a information an en theihna tur leh information pawimawh an in thawnkual zung zung theihna atan a ni ber. Neil Armstrong-a te thla a an inkahkai hnu thla thumna September 2, 1969 khan Kleinrock a chuan engineers rual kaihruaiin ARPANET project an buaipui a, October 29 ah Stanford Research Institute (SRI) ah computer (network node) an dah a, "login" thumal thawnin an connect thei ta a ni.
Leonard Kleinrock-asawi dan takin message an thawn lai vel hian News Reporters, cameras, tape recorders a lo chhinchhiahtu an awm lo.Tin, hetih hun lai hian awlsam taka report an in pek theih nan data network connection bakah telephone connection hi an nei tel bawk thin.Message an thawn pawh hian an thu type luh an thawn apiangin an hmuh leh hmuh loh an in zawt pah zel thin.

Kum 52 liam ta a internet a thumal pali lek thawn tur pawh an beih nasat em em laia, tunlaia second khat lek chhunga maktaduai tel awlsam taka kan inthawn thei te hi kan va vanneih em!
Kha mi ni, October 29(Friday) 1969 zet kha chu Sumdawnna, politics, entertainment, education leh Social media khawvel her danglamtu leh a tel lova kan awm theih tawh loh INTERNET kan neih theihna bul intanna ni anih avangin ni pawimawh leh chhin chhiah tlak a ni kumkhua tawh ang.

No comments:

Post a Comment