Monday 14 May 2018

I SMART VE EM LE?
Er. Chhungpuia Renthlei
( Written  on  :9th,May 2018) 

I SMART ve em le ?  han tih tawp mai chu, I hmeltha em  tih te nen pawh a in ang lek lek mai. Chhan thiam har tak  anih rualin, ka SMART  lo ti erawh  kan vang pharh mai thei  leh lawi si. SMART tih awmzia  hre hauh lo chunga SMART a inngai tlat mi engzat tak awm ang i maw ?

Anih leh enge SMART chu ni ang le ?
SMART tih  tawngkam hmang   hmasa bertu chu George T. Doran   a ni. Management Review lehkhabu November 1981  issue ah SMART tih thumal hi a hmang. SMART lampum hi hetiang hian an dah a:- Specific, Measurable, Attainable, Realistic and Timely.
Specific : Hmasawnna atan  tum mumal tak nei.
Measurable:  Hmasawn dan  hriat theih tura tehfung rintlak tha tak nei.
Assignable: Hnathawk tura  remruat thiam .Mahni duh zawng leh a rem rem ti lova, hmasawnna thlen thei  thiam thil lama rinawm taka thawk.
Realistic : Mahni thiamna leh hmanraw neih  chhawr tangkai.
Timely : A hun leh hmun dik taka   hmanrua leh thiamna hlawhtlinna rah tha nei tura hmang  thiam.

Aw le, tunah chuan  kan SMART leh SMART loh chu kan hre thei awm e.  Keini mizo ten Bible thu kai leka kohhran leh mahni duh dana Pathian thu kan kai her ang ngawt nilo hian, mi hrang hrang ten anmahni hnathawhna lama hmasawnna thlen turin  SMART tih tawngkam hi vawiin thlengin an hmang chhun zawm zel ta anih hi. 

Tin, heti hi a ni a, khawvel ram hrang hrang a cheng te hmasawnna thlipui tleh chuan min han nuai ta tak tak a, SMART  tui fawn phul bulh bulh chuan, hringnun lawng a chuang te hmasawn zel nan tunhma a kan hriat ngai loh tawngkam hrang hrang :- Smart Card, Smart city, Smart Village, Smart Office, Smart dress, Smart Card,  Smart phone, smart TV, Smart Watch e.t.c  te kan hre chamchi ta mai anih hi! 

Smart thumal hian hnungzuitu a nei zel tih chu Nula ha hmai bal tluk zeta langsar a ni ngei mai le. Thil chiang tak chu, SMART tih hrim hrim a tel tawh chuan kan thiamna leh hmanraw neih a hun leh hmun taka  hmasawnna rah tha chhuah tura chhawr tangkai hi a ni thin.

Technology hmasawnna chuan thawmhnaw ringawt a SMART  thin te kha, hmanraw SMART nen min rawn thuam famkim a, vawiinah chuan Smart Phone leh Smart TV  hial kan nei ta anih hi. Hei mai a la nilo, kan sorkar pawhin kawng hrang hrang hmasawnna project a kalpuinaah  Smart city, Smart Village, Smart Water Solution, Smart Office, Smart Government e.t.c a rawn uar chho zel bawk .

Nakin lawkah chuan Smart  Ringtu, Smart Biakin, Smart  Khawmpui e.t.c te pawh kan la nei mahna le ! Sakhuana lamah ngat phei chuan  SMART ti a inchhal ngam ngat kan vang ngawt ang. Smart ringtu kan nih loh avang te pawh a ni a nge, heti taka Biakin nei tam leh nei changkang,  Kan ram retheih ang hu a thawhlawm thawh hnem, Kohhran huang chhunga rawngbawlna activity nei ngah em em leh Pandal ringawt pawh mi rethei dinchhuahna tham khawpa  hau tak khawmpui uar chung si a kan rama eirukna leh suah sualna a pun thur thur zel. 

Aw le,  Kawng hrang hrangah  kan SMART a tul hle mai. Technology hmasawnna thlipui kan zoram dung leh vang a han tleh  meuh chuan hnam naupang leh kuthlei tih takah, keini mizo thalai te hi social network hian min chawk hiar nasa hle mai.Mizo te hi thil intihhmuh hnam kan nih vang te pawh a ni mahna, kan mamawh em em vang pawh nilovin  SMART TV leh SMART phone changkang tak tak mi rethei ber pawh in kan lei ta sup sup mai.

Mahni SMART si lo hian, kan thawmhnaw leh kan hmanrua a SMART em em ringawt mai a nih hi maw le! Nu  Hmeltha Tumchhingi thawmhnaw in bela Phungpuinu hmelchhe takin “Ka takin eng chawi lovin, ka thla in ngun bun chhing chheng, Thi awrh chhing cheng”a tih ang  chauh kha kan ni. Kan hmanrua a changkang zel lai hian  a then te hi chu kan inthlahdah vang te pawh a ni ang kan mawl tulh tulh thung  chu a nih hi maw le !

Mizo ten kan buaipui tam ber heng:- NGO, Biakin changkang, kohhran activity tam tak, Internet leh Mobile phone kan neih te thil tha lam hawi leh kan mamawh tak tak  vek a ni. Hetih lai hian keimahni kan SMART leh si lo hi a buaithlak lai ber a ni.SMART si lova kohhran, NGO leh Political party manifesto SMART tak tak kan tuipui em em te hian mimal, chhungkua, khawtlang leh rinna lamah  hmasawnna leh hlawkna min pe em tih te pawh hi ngaihtuah tham tak a ni ta. khawvel hmasawnna thang mekah hian SMART takin kan tihtur chin leh tih loh tur chin thliar thiam a pawimawh hle mai.

India sorkar dan a mi puitling, ziak leh chhiar thiam,  pianphunga rualbanlo,  Smart dress, smart phone, Smart card leh smart bungrua chi hrang hrang i nei thei khawpa i awm anih chuan,  kawng engemaw tala nang leh midang hmasawn nan hmang  la.  A hun leh hmun dik takah smart bungrua i neih te kha   hmang thin la, A hun leh hmun zir zelin thawmhnaw in bel la,  I sawi tur  chin chauh sawi la, midang zah thiam  la,  hun vawng dik la i SMART a ni mai

Tih tak meuhvin ka zawt nawn leh a che, I SMART ve em le ?

No comments:

Post a Comment