Thursday 12 July 2018

COPY & PASTE -KHAWVEL
-Er. Chhungpuia Renthlei

Computer leh Smartphone hmang thin ten   kan  hman lar em em, Copy  and Paste hmuchhuaktu hi American hming thang tak Lawrence Gordon Tesler-a  a ni.  Xerox Palo Alto Research Center a a  thawh lai a hmuhchhuah  a ni.Copy and paste  hi  Social media hrang hrangah  Thuziak emaw, milem emaw hmun danga  suan kual nan kan hmang nasa hle. Vawiin thlengin keini mizo zingah pawh a lar hle anih hi.

Hetiang tak maia  kan tangkaipui  Copy  and Paste hmuchhuaktu  Lawrence Gordon Tesler-a  chanchin  langsar zual tlem han tarlang teh ang. Tuesday, April 24, 1945  khan  New York ah piang. Stanford University atanga zir chhuak a ni. Computer  Scientist thiam tak a ni. A  thiamna leh hnathawhna lam ber chu   mihring ten awlsam leh  tha zawka computer  kan hman theih dan tur ruahmanna (human-computer interaction)  chung chang a ni ber. Kum 1961 khan Bronx High School of Science atangin a graduate a. Xerox PARC (Palo Alto Research Center), Apple, Amazon leh Yahoo! ah te a thawk tawh bawk. Tin, kum 1960  chho vel a   computer science a zir na hmun, Stanford University ah  Artificial Intelligence Laboratory ah engemaw chen a thawk  tawh bawk.

Aw le, Tuna  Lelte chanchinbu i chhiar mek lai hian Tesler-a hi  a la dam ve reng a , kum 73 mi a ni mek ve bawk tih te han hre mai mai teh le!   Kum 1973  atanga  1980 thleng Xerox PARC ah a thawk a. Hetih chhung zawng hian a project hna pui ber chu  Gypsy word processor leh Small talk  chungchang a ni. Heta a thawh lai hian  Tesler-a hian computer programming language chi khat Smalltalk-76  ah  research program a buaipui a, Computer internal memmory a  thuziak (text data)   dahkhawmtu  in charge   a ni.   Awlsam leh chak zawk a   thuziak dahkhawm theih dan kawngah  ngaihtuahna a seng nasa hle a.  cut, copy and paste feature hi a duangchhuak ta a ni. A tum ber chu  thuziak hawrawp hmun pakhat atanga hmun danga dahsawn  a ni.

Larry Tesler leh a thawhpui Timothy Mott-a  te thiandun chuan Cut, Copy and Paste  feature  hmang thei turin  'Ctrl X', 'Ctrl C' and 'Ctrl V'  short cut keys an siam a. Kum 1975 khan Xerox PARC  atan Gypsy  software an duangchhuak nghal a.  Gypsy software hi mouse nen a control theih  graphical user interface (GUI)   hmanga  document chhut luhna theihna  hmasa ber a ni. Khawvela  a hmasa ber atan cut,copy and paste  chu Tesler leh a thawhpui Tim Nott te chuan  Gypsy programming language ah  kum 1973-1976 inkar khan an hmang tan ta  a ni.


Copy & Paste  feature  hlawhtling taka a duanchhuah hnuah  Kum  1980 khan Tesler chu Apple Computer ah a insawn a. Apple computer ah   he a thil duanchhuah hi hman theih turin a siam nghal a.  Tangkai takin  Apple computer ah an hmang chho ve ta nghal bawk a.  Apple  computer a a thawh chhung hian  dinhmun pawimawh tak tak   a  chelh a, chung te chu :- Vice President of AppleNet, Vice President of the Advanced Technology Group leh Chief Scientist te a ni.

Apple  computer a  kum 17  dawn a thawh hnu ah kum 1997 ah  Stagecast Software ah a insawn leh a. Heta a awm lai hian naupang ten Computer an hman ve theihna tur software  tha tak a siam nghe nghe. Kum 2001 ah  khawvela online shopping lar tak, Amazon ah a thawk leh a. Kum 2004 ah Amazon Company  Vice President a ni. Kum 2005 ah Yahoo! company Vice President a ni leh  bawk. November 2008 ah  Yahoo chhuahsan leh in personal genetics information company ah Product Fellow hna a thawk leh bawk.


Copy & Paste  feature  hi kum 1973-1976 inkar daih tawh khan  hman tan  ni mahse,  a lar nghal  mai lo  va. Khawvel a Computer  lar  Apple Lisa (1983)  leh Macintosh (1984) ten Cut (x), Copy (c) leh   paste/Insert (p)  function an hman atangin  hman lar tak tak ani chho ta a ni.A tirah chuan Paste tih  aiah hian put, place leh  insert te hi an hmang uar hle a. Desktop Publishing khawvel a  typewriter technology  an hmang thin chu graphic design leh commercial printing's setting technology ten an rawn luahlan chhoh takah chuan Paste tih thumal hi an hmang chho ta a ni.

American computer scientist hmingthang Lawrence Gordon Tesler-a siamchhuah Copy  &  Paste  hi computer khawvelah  kan hmang tangkai  hle mai.  Chak zawk  leh  awlsam zawkin   kan duh apiang kan copy  zung zung thei a,  Thu ziak sei tak tak pawh  second rei lo te chhungin  kan copy thei  anih hi.Hmanlai nunah kan let leh anih ngawt loh chuan, Computer khawvelah thangthar  ten   kan la hmang reng dawn a, kan hmang tangkai tel telh telh bawk ang.

No comments:

Post a Comment